آیا پدافند یمن می‌تواند تهدیدی برای اف-۳۵های آمریکا باشد؟

پارس‌تودی- آمریکا از ۱۵ مارس ۲۰۲۵ حملات هوایی گسترده‌ای را علیه یمن آغاز کرد که مهم‌ترین عملیات نظامی آمریکا در غرب آسیا از زمان روی کار آمدن دوباره دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا بود.

 در حملات نیروی هوایی و نیروی دریایی آمریکا به یمن بیش از هزار بار مناطق مختلف یمن هدف حملات هوایی قرار گرفت. به گزارش پارس‌تودی، آمریکایی‌ها در این حملات از هواپیماهای ضربتی مستقر بر روی ناوهای هواپیمابر «هری ترومن» و «کارل وینسون» استفاده کردند.

در این حملات حتی بمب افکن‌های استراتژیک بی-۲ و سنگین ترین بمب سنگر شکن زرادخانه آمریکا موسوم به بمب جی بی یو-۵۷ به وزن حدود ۱۴ تن مورد استفاده قرار گرفتند . پرتاب این بمب علیه اهداف زیر زمینی یمنی‌ها با موفقیت همراه نبود و یمنی‌ها توانستند به سرعت ورودی ها و خروجی های تونل های مورد اصابت قرار گرفته را بازسازی کنند. بدین ترتیب کاربرد این تسلیحات نتایج مورد انتظار را نداشته و آمریکایی‌ها متوجه شدند که کار بسیار سختی در باره نابودی توانمندی نظامی انصار الله یمن در پیش رو دارند.

با تداوم ناکامی ها و نیز افزایش خسارات نظامی آمریکا از جمله ساقط شدن چندین فروند اف۱۸ و ده‌ها پهپاد، احتمال مورد اصابت قرار گرفتن جنگنده‌های پیشرفته آمریکایی به خصوص جنگنده نسل پنجمی اف- ۳۵، کاخ سفید در تغییر موضعی آشکار و ناگهانی اعلام کرد که در جنگ یمن آتش بس اعلام کرده است.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا عملیات نظامی آمریکا در یمن را در تاریخ ۸ مه متوقف کرد. شبکه ان‌بی‌سی نیوز گزارش داد که این عملیات از ماه مارس بیش از یک میلیارد دلار برای آمریکا هزینه داشته، از جمله هزاران بمب و موشکی که در حملات به کار رفته‌اند.

نیویورک‌تایمز طی مقاله‌ای تحت عنوان "چرا ترامپ به طور ناگهانی دستور توقف حملات به حوثی ها را صادر کرد؟ " به دلایل توقف حملات ناگهانی آمریکا به یمن اشاره کرد. طبق این مقاله ، تصور اولیه ترامپ بر مشاهده و دستیابی به نتایج مد نظر طی یک بازه زمانی یک ماهه بوده است. ولی بعد از صرف هزینه یک میلیارد دلاری و از دست دادن تعدادی جنگنده ضربتی اف/ای ۱۸ سوپرهورنت و نیز از دست دادن شمار زیادی پهپادهای تجسسی و رزمی ام کیو-۹ ریپر، صبر ترامپ به سر آمد.

در بخش دیگری از این گزارش به این مسئله اشاره شده که به سوی جنگنده‌های آمریکایی موشک‌ پدافندی از جانب یمنی ها شلیک شده  و در معرض خطر قرار گرفته بودند و ترامپ با توجه به این مسائل تصمیم به توقف حملات گرفته است.این امر با پادرمیانی عمان صورت گرفته و قرار شد یمنی‌ها کشتی‌های آمریکایی را هدف قرار نداده و آمریکایی‌ها هم به یمنی‌ها حمله نظامی انجام ندهند. در واقع در چندین مورد جنگنده های اف -۳۵ و اف -۱۶ ایالات متحده نزدیک بود توسط سامانه‌های پدافند هوایی یمن مورد اصابت قرار گیرند و این امر به طور قابل توجهی بر تصمیم ترامپ برای پایان دادن به کارزار نظامی علیه یمن تأثیر گذاشت.

سئوال مطرح این است که یمنی‌ها از کدام سامانه پدافندی و چه موشک‌هایی برای مقابله با هواپیماهای متخاصم آمریکایی استفاده کرده‌اند که این گونه موجب وحشت ترامپ شده است ؟ یمنی ها دراواخر اوت ۲۰۱۹ از موشک پدافندی خود موسوم به موشک فاطر- ۱را رونمایی کردند.این موشک در ظاهر کپی موشک ۳ ام ۹ سامانه پدافند هوایی سام -۶ ساخت شوروی با برد حدود ۲۵ کیلومتر است که سالها قبل به یمن نیز فروخته شده است. این یک سامانه پدافندی میانبرد با هدایت احتمالا نیم فعال راداری و همچنین فروسرخ است و توانسته پهپاد ام کیو ۹ آمریکا را سرنگون نماید.

یمنی‌ها هم چنین توانستند در خلال جنگ با ائتلاف سعودی با نوآوری های خود در زمینه تبدیل موشک‌های هوا به هوای کوتاه برد آر -۲۷ مجهز به سامانه هدایتی فرو سرخ (مادون قرمز ) ساخت شوروی به موشک‌های سطح به هوا شماری از هواپیماهای سعودی از جمله اف-۱۵ ، تورنادو و بالگرد تهاجمی آپاچی را سرنگون سازند.

تصاویر ویدئویی از سرنگونی این هواگردها نشان می دهد که یمنی‌ها با استفاده از دوربین‌های حرارتی ابتدا هدف را کشف کرده و سپس موشک دارای سر جوینده حرارتی (مادون قرمز) را به سمت هواپیمای هدف شلیک کرده اند. در تصاویر منتشر شده با توجه به پروفایل پروازی و قدرت  انفجار حاکی از استفاده از موشک کوتاه برد آر -۲۷ است.
در مورد هواپیمای اف -۳۵ که یک هواپیمای استیلث (پنهان از دید رادار ) است مسلما این جنگنده در مقابل سامانه‌های پدافند هوایی راداری از سطح حفاظت قابل توجهی برخوردار است .در حالی که سامانه‌های پدافند هوایی کوتاه برد مجهز به موشک‌های دارای سامانه هدایتی فرو سرخ (مادون قرمز ) مانند موشک آر -۲۷ قادر به شناسایی بصری این جنگنده و پرتاب موشک به سمت آن هستند که در این صورت خطری جدی برای آن و نیز هواپیماهای جنگنده نسل چهارم مانند اف -۱۶ بشمار می آیند. 

در این راستا یک مقام آمریکایی در مصاحبه با وب‌سایت «وار زون» اذعان کرد که جنگنده  رادارگریز اف-۳۵ آمریکا مجبور شد برای فرار از اصابت موشک‌های زمین به هوای یمن، مانورهای گریز انجام دهد.این مقام گفت: «موشک‌ها آن‌قدر نزدیک شدند که اف-۳۵ مجبور به مانور شد.» چندین مقام آمریکایی نیز گفتند: «چند جنگنده اف-۱۶ و یک اف-۳۵ آمریکا نزدیک بود هدف پدافند هوایی مقاومت یمن قرار گیرند و این موضوع احتمال تلفات آمریکایی‌ها را کاملاً واقعی کرد.»

بدین ترتیب نوآوری‌های یمنی‌ها در استفاده از تسلیحاتی که در اختیار دارند را باید ازجمله عواملی دانست که موجب شد تا واشنگتن به ارزیابی دوباره عملیات نظامی در یمن پرداخته ودر نهایت آن را متوقف سازد. در واقع ایالات متحده  عاملی مهم در عرصه عملیات نظامی در یمن یعنی حرفه‌ای بودن نظامیان یمنی و رزمندگان جنبش انصارالله و بهره‌گیری آنها از تجارب جنگ طولانی ائتلاف سعودی علیه یمن را نادیده گرفته و با تصویرسازی نادرست رسانه‌های غربی بر این تصور باطل بود که با مردمانی بدوی و فاقد مهارت و ساختار حرفه‌ای نظامی مواجه است. 

در حالی که نتایج عملیات نظامی آمریکا در یمن از جمله سرنگونی ۲۷ فروند پهپاد «ام کیو ۹ ریپر» توسط مقاومت یمن که هزینه‌ای بیش از ۸۰۰ میلیون دلار را به واشنگتن تحمیل کرد و نیز به خطرافتادن جدی جنگنده اف – ۳۵ آمریکایی نشان می‌دهد که رزمندگان یمنی در جنگ نامتقارن با آمریکا علاوه بر شجاعت و شهامت وصف ناپذیر، دارای دانش و مهارت‌ها و نیز تجهیزات نظامی هستند که موجب شده تا آنها بتوانند ضربات سخت و موثری را به آمریکا وارد کرده و موجب رعب و وحشت آن شود.

SRM